มงคล” ในมงคลสูตรที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้นี้ก็มีความหมายในด้านดี คือมีความหมายว่าเหตุแห่งความสำเร็จ เหตุแห่งความเจริญ เหตุแห่ง (การได้) สมบัติทั้งปวง คำว่า “อุดม” ได้แก่ วิเศษ ประเสริฐ สูงสุด เพราะฉะนั้นคำว่า อุดมมงคล จึงหมายถึงเหตุแห่งความสำเร็จอันวิเศษ เหตุแห่งความสำเร็จอันสูงสุด เหตุแห่งการได้สมบัติอันพิเศษสูงสุด ผู้ที่ประพฤติตามมงคลทั้ง ๓๘ ข้อ แม้เพียงข้อใดข้อหนึ่งก็ยังได้ชื่อว่าได้ประพฤติเหตุแห่งความสำเร็จอันสูงสุด
วันนี้อาตมานำเอาธรรมะในมงคลสูตร ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ ในมงคลข้อที่ 1 ในมงคล 38 ประการ ว่า “ไม่คบคนพาล” มาให้ท่านทั้งหลายได้อ่าน พอเป็นคติเตือนใจในการดำเนินชีวิต พระองค์ตรัสไว้ก่อนเลยทีเดียว ว่า “อเสวนา จ พาลานํ แปลว่า อย่าคบ อย่าคุย อย่าเจรจากับคนที่พาล”
“
“คบ” ในที่นี้หมายถึง เข้าไปสนิทสนม ทำความคุ้นเคย ไปไหนไปด้วย ถึงไหนถึงกันกับคนพาล อย่างนี้เป็นต้น เพราะมันไม่ทำให้เราเจริญได้หรอก อย่างที่นักปราชญ์บัณฑิตท่านกล่าวเอาไว้ “ คบคนพาลพาลพาไปหาผิด คบบัณฑิตๆพาไปหาผล” อานิสงค์ของการคบคนพาลมีอะไรท่านว่า
- คบคนพาลมีแต่จะก่อให้เกิดทุกข์
- คบคนพาล มีแต่จะทำให้เสียชื่อ ถูกคนอื่นนินทา
- ถูกสังคมเขารังเกียจ ไม่มีคนเขานับถือ
- ความชั่วเภทภัยต่างๆ ไหลเข้าหา ก็เพราะคบคนพาล
- ทำลายประโยชน์ตนทั้งโลกนี้และโลกหน้า
- วงศาคณาญาติ เสื่อเสียชื่อเสียง
- เมื่อตายจากโลกนี้ไปแล้วนิ๊ ย่อมมีอบายภูมิเป็นที่ไป
ก็แน่นอนแล้ว เมื่อคบคนพาลแล้ว หลายคนก็จะพลอยการเป็นพาลไปด้วย ใจตัวเองตกต่ำเศร้าหมอง มีแต่ความอิจฉาริษยา เขาก็เอาไปลงนรก อยู่กับพระเทวทัตนู้นแหละ เพื่อทรมานให้หายพยศ ถ้าคนไหนกลับตัวกลับใจได้ก็ปล่อยออกมา ถ้าคิดไม่ออกบอกไม่ถูก อำนาจไฟ ราคะ โทสะ โมหะ มาครอบงำจิตใจเอาไว้ มีแต่จะจองล้างจองผลาญคนอื่นถ่ายเดียว อีกาปากเหล็ก….. นายนิรยบาล….. หมาปากเหล็ก….. ลูกหินลูกไฟ…. ทนร้องครวญครางทนทุกข์ทรมานอยู่นานเท่านาน ก็เพราะความที่ตัวเจ้าของเอง เป็นคนพาลนี่แหละ ให้พากันคิดพิจารณาดูดีๆ อย่าให้กายวาจาและใจ ของตนเอง แอบเป็นพาลได้ เห็นเขาทำดีก็อนุโมทนากับเขา เห็นเขาทำชั่วคิดว่าคนๆนี้พอแนะนำได้ก็ช่วยแนะนำหน่อย ถ้าแนะนำไม่ได้ก็ควรปล่อยไปซะ บาปใครบุญมันก็แล้วกัน
แล้วยิ่งเทศกาลเข้าพรรษานี้ เราก็ยิ่งขยันเอาบุญเอากุศล ให้ทานบ้าง รักษาศีล เจริญจิตให้มีเมตตา หมั่นปฏิบัติภาวนา หล่อพระ ถวายสังฆทาน ทำบุญตักบาตรเป็นต้น สนุกเอาบุญ ขยันเอาบุญล่ะทีนี้ จะได้มีจิตใจที่สูง ห่างไกลจากคนพาล ความเจริญงอกงามก็จะตามมา ความเป็นมงคลก็จะได้เกิดขึ้นแก่เราท่านทุกคนทุกเวลา ทุกขณะ โดยไม่ต้องไปพึ่งสิ่งอื่น ที่นอกเหนือจากคำสอนของพระพุทธเจ้า….จำเริญพร
มหาภา
