ต้นไม้ที่เกิดรวมกันเป็นป่าดง แต่ละต้นย่อมช่วยต้านลมพายุให้แก่กัน จึงยืนต้นอยู่ได้นาo ผิดจากต้นไม้ที่เกิดอยู่โดดเดี่ยว แม้จะเป็นไม้เจ้าป่าสูงใหญ่ก็ตามเมื่อโต้พายุตามลำพัง ย่อมหักโค่นลงโดยง่าย เช่นกันคนที่มีญาติอยู่พร้อมหน้าก็ย่อมมีผู้คอยช่วยเหลือต้านทานมรสุมชีวิตให้ผ่อนหนักเป็นเบาและเมื่อเราทำดีมีสุข มีทางเจริญก้าวหน้าย่อมมีคนให้ความสนับสนุน
ญาติ แปลว่า คนคุ้นเคย คนใกล้ชิด หมายถึง บุคคลที่คุ้นเคยและวางใจกันได้ มี 2 ประเภท ได้แก่
- ญาติทางโลก แบ่งได้เป็น 2 พวก คือ ญาติโดยสายโลหิต เช่น ทวด ปู่ ย่า ตา ยาย ลุง ป้า น้า อา พี่ น้อง หลาย เหลน ฯลฯ(สำหรับพ่อแม่ ลูก ภรรยา สามี ถือว่าเป็นใกล้ชิดเรามากที่สุด ขอให้ยกไว้ต่างหาก) และญาติโดยความใกล้ชิดคุ้นเคย เช่น เพื่อนสนิทสนมกับเราโดยตรง
- ญาติทางธรรม หมายถึง ผู้เป็นญาติเพราะเหตุ 4 ประการ คือเป็นญาติเพราะบวชให้พระภิกษุ, เป็นญาติเพราะบวชให้เป็นสามเณร, เป็นญาติเพราะให้นิสสัย (พิธีกรรมของสงฆ์ที่พระอุปัชฌาย์ให้แก่ศิษย์), เป็นญาติเพราะสอนธรรมะให้
ลักษณะญาติที่ควรสงเคราะห์
- เป็นคนที่พยายามช่วยเหลือตนเองก่อนแล้วอย่างเต็มที่ ไม่ใช่เอะอะมีอะไรก็วิ่งมาหาท่าเดียว งอมืองอเท้า ไม่ยอมช่วยตนเอง
- รู้จักทำตัวให้น่าช่วย มีความประพฤติดี ไม่ยุ่งเกี่ยวกับอบายมุข มีสมมาคารวะ มีวคามอ่อนน้อมถ่อมตน มีน้ำใจโอบอ้อมอารีย
เวลาที่ควรสงเคราะห์ญาติ
- เมื่อยากจนหาที่พึ่งไม่ได้
- เมื่อขาดทนทรัพย์ค้าขาย
- เมื่อขาดยานพาหนะ
- เมื่อขากอุปกรณ์ทำกิน
- เมื่อเจ็บไข้ได้ป่วย
- เมื่อคราวมีธุรการงาน
- เมื่อคราวถูกใส่ความมีคดี
วิธีสงเคราะห์ญาติทางโลก
- ทาน หมายถึง การเอื้อเฟื้อแบ่งกันกินกันใช้ ให้ของฝากยามเยี่ยมเยียน ให้ของขวัญยามมงคล ให้ของกินของใช้ยามตรุษยามสารท ตลอดจนให้ทนุรอนทำมาหากินโดยควรจะตั้งงบกลางไว้สำหรับสงเคราะห์ญาติโดยเฉพาะ และเมื่อแบ่งปันให้ญาติไปแล้ว ก็ไม่คิดจะทวงคืน แต่ถ้าเขานำมาคืนเองก็ควรเก็บสำรองไว้ในงบกลางนี้อีก สำหรับสงเคราะห์ญาติคนอื่นๆ ที่เดือดร้อนต่อไป
- ปิยวาจา พูดจาต่อกันด้วยคำสุภาพอ่อนโยน เรียกสรรพนามตามศัพท์
- อัตถจริยา ทำตัวให้เป็นประโยชน์แก่ญาติ คือช่วยเหลือเมื่อมีธุรการงาน
- สมานัตตตา วางตัวกับญาติให้เหมาะสมกับฐานะ ตำแหน่ง เหตุการณ์ สิ่งแวดล้อม เคารพผู้ใหญ่ เอ็นดูญาติผู้น้อย เสมอต้นเสมอปลาย ร่วมทุกข์ร่วมสุข ไม่ทอดทิ้งกัน
วิธีสงเคราะห์ญาติทางธรรม
กล่าวคือ ชักชวนญาติให้รู้จักประกอบการบุญการกุศล ชักนำให้ได้ทำทาน รักษาศีล เจริญภาวนา ให้ตั้งอยู่ในศรัทธา สอนธรรมะให้ ชักนำให้บวช ชักนำให้ปฏิบัติธรรม
ข้อเตือนใจ
การสงเคราะห์ญาติเป็นความดี เป็นมงคลแก่ผู้ทำ แต่ทั้งนี้ต้องทำตามวิถีทางที่ถูกต้อง คือต้องไม่เอาการช่วยเหลือญาติพี่น้องมาทำให้เสียความเป็นธรรมในหน้าที่
อานิสงส์การสงเคราะห์ญาติ
- เป็นฐานป้องกันภัย ศัตรูหมู่พาลทำอันตรายได้ยาก
- เป็นฐานอำนาจ ให้ขยายกิจการงานได้ใหญ่โตขึ้น
- เป็นบุญกุศล
- เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวน้ำใจกัน
- ทำให้สนิทสนมคุ้นเคยกัน
- ทำให้เกิดความสามัคคีกัน
- ทำให้เกิดความจงรักภักดีต่อกัน
- ทำให้ตระกูลใหญ่โตมั่นคง
- ทำให้มีญาติมากมายทุกภพทุกชาติ
- เป็นแบบอย่างที่ดีแก่อนุชนรุ่นหลัง
- เป็นการสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดีให้เกิดขึ้น
- เป็นเหตุให้เกิดสันติสุขไปทั่วโลก
ทั้งนี้ก็ไม่แปลกหากหลายท่านจะตีความว่าญาติ เสมือนพวกพ้องของตน พระพุทธองค์ทรงเห็นการเชื่อมโยงทั้งหมดทุกสิ่งอย่างเป็นสายยาวของ ‘อิทัปปัจจยตา’ เพราะสิ่งนี้มี สิ่งนี้จึงมี อันเป็นหัวใจของ ‘ปฏิจจสมุปบาท’ ซึ่งมีอวิชชาเป็นแดนเกิด จนถึงกับปลงอนิจจังกับภพชาติของทุกชีวิตหมุนเวียนเปลี่ยนไป เล่นแร่แรธาตุยิ่งกว่าตลกร้ายหรือหนังผีดุเดือดเลือดพล่านเสียอีก มนุษย์เอยผู้ที่ทำบาปกรรมไว้อย่างไม่คิดถึงผล โปรดระวังเถิด ทำธุรกิจเลี่ยงภาษี ก็โปรดระวัง โกงบ้านกินเมืองก็โปรดระวัง กรรมนั้น ไม่เคยผิดเป้า ช้าเร็วเท่านั้นเอง การมองที่แคบเช่นนี้เองที่ทำให้การเมืองบ้านเรามีปัญหาเหมือนกันหมด เพราะมัวแต่หาผลประโยชน์ให้ตัวเองและญาติพี่น้องพวกพ้องของตัว บ้านเมืองมีปัญหาก็เพราะเหตุนี้ เมื่อมัวแต่นับญาติและรักษาผลประโยชน์ของญาติให้ตระกูลและพวกพ้องของตนจนลืมรักษาผลประโยชน์ของชาติและแผ่นดินกันไปเสียสิ้น ลืมไปว่าแท้จริงแล้วทุกชีวิตบนโลกนี้ ไม่ว่ามนุษย์ สัตว์ ต้นไม้ ก้อนหิน สายลม แผ่นดิน ลำธาร ต่างเป็นญาติพี่น้องกันทั้งหมด เราต่างเป็นส่วนหนึ่งของกันและกันจริงๆ
ตระกูลใดที่หมู่ญาติได้ร่วมกันสร้างสรรค์จรรโลงวงศ์วานเป็นปึกแผ่นแน่นหนา จะเป็นที่เกรงขามแก่บุคคลทั้งหลาย แม้ผู้มุ่งร้ายก็ไม่กล้ามาเบียดเบียน ประดุจความหนาทึบแห่งกอไผ่ที่มีหนามแวดล้อมอยู่รอบข้าง ย่อมไม่มีใครเข้าไปตัดได้ง่ายๆ หรือเหมือนดังกอบัวที่เจริญงอกงามอยู่ในสระ ย่อมเป็นที่เจริญตาเจริญใจแก่ผู้พบเห็น
Thanks to information and image from http://static.tlcdn2.com/data/3/pictures/0213/03-23-2012/p16ovb5va9u2ggbq1rkd1e4g17br3.gif
