ต้นไม้เมื่อยังเล็กเป็นต้นกล้าอยู่ จำเป็นต้องมีหลักค้ำประคองไว้ ป้องกันไม่ให้ล้มรากขาดตายก่อนฉันใด ผู้ที่หวังความเจริญก้าวหน้า ก็จำเป็นต้องบูชาบุคคลที่ควรบูชาไว้เป็นตัวอย่างในการดำเนินชีวิตที่ถูกต้อง เป็นหลักชัย ป้องกันความเห็นผิดและอกุศลกรรมต่างๆ มิให้กำเริบฉันนั้น
การบูชามิใช่เพียงการใช้ดอกไม้ ธูป เทียน ไปวางต่อพระพุทธรูป บูชาในที่นี้ หมายถึง สักการะ เคารพ นับถือ ยำเกรง กราบไหว้ ด้วยความเอื้อเฟื้อทั้งต่อหน้าและลับหลัง การบูชาเป็นมงคลเพราะทำให้เราลดทิฏฐิมานะลงได้ ป้องกันความเห็นผิดและทำให้เราได้แบบอย่างที่ดีจากคนที่เราเคารพ เป็นการขจัดคนพาลให้พินาศไปโดยทางอ้อมและเป็นการเชิดชูบัณฑิตให้สูงเด่นยิ่ง ขึ้น และได้ชื่อว่าเป็นผู้มี “กตัญญูกตเวที” อีกด้วย
ในหนังสือมงคลชีวิตแบบธรรมทายาท กล่าวถึงบุคคลที่ควรบูชาไว้ว่า หมายถึง บุคคลที่มีคุณความดีควรค่าแก่การระลึกนึกถึง และยึดถือเป็นแบบอย่างในการปฏิบัติตาม ได้แก่ ผู้มีศีลสมาธิปัญญาสูงกว่าเรา ยกตัวอย่างเช่น
- พระพุทธเจ้า เป็นบัณฑิตที่ประเสริฐสุดในโลก ทรงไว้ด้วยพระปัญญาธิคุณ พระมหากรุณาธิคุณ พระบริสุทธิคุณ จัดเป็นบุคคลที่ควรบูชาของพระพุทธสาสนิกชนทั้งหลาย
- พระสงฆ์ ผู้ประพฤติดีปฏิบัติชอบก่อนแล่ว จึงสอนให้ผู้อื่นประพฤติดีปฏิบัติชอบตามจัดเป็นบุคคลที่ควรบูชาของพุทธสาสนิกชน
- พระมาหากษัตริย์ผู้ตั้งอยู่ในทศพิธราชธรรม เป็นธรรมราชา จัดเป็นบุคคลที่ควรแก่การบูชาของประชาชน
- บิดามารดาและญาติผู้ใหญ่ที่มีความประพฤติดี จัดเป็นปูชนียบุคคลของบุตรหลาน
- ครูอาจารย์ที่มีความรู้ความสามารถ ความประพฤติดี จัดเป็นปูชนียบุคคลของศิษย์
การบูชาบุคคลที่ควรบูชา
- ยังความเห็นถูกที่ยังไม่เกิดให้เกิดขึ้น หรือยังความเห็นถูกที่เกิดขึ้นแล้วให้เจริญงอกงามยิ่งขึ้น ทำให้มีกิริยามารยาทสุภาพอ่อนโยน น่ารักน่านับถือ
- ทำให้จิตใจผ่องใส เพราะตรึกอยู่ในกุศลธรรมเสมอ
- ทำให้สติสัมปชัญญะบริบูรณ์ขึ้นเพราะมีความสำรวมระวัง เป็นการป้องกันความประมาท
- ป้องกันความลืมตัวความหลงผิดได้ เพราะตระหนักอยู่เสมอว่า ผู้ที่มีคุณธรรมสูงกว่าตนยังมีอย
- ทำให้เกิดกำลังใจและอานุภาพอย่างมหาศาล สามารถคุ้มครองป้องกันตนให้พ้นจากอุปสรรคและภัยพาลต่างๆ ได
- เป็นการกำจัดคนพาลให้พินาศไปโดยทางอ้อม เพราะมีแต่คนบูชาบัณฑิตผู้มีคุณธรรม
- เป็นการเชิดชูบัณฑิตให้สูงเด่น ทำให้ท่านสามารถบำเพ็ญกรณียกิจได้สะดวกกว้างขวางยิ่งขึ้น
- ฯลฯ
“ผู้ใด พึงบูชาท่านผู้อบรมตนแล้วผู้หนึ่ง แม้เพียงครู่เดียว การบูชาของผู้นั้น ประเสริฐกว่าการบูชาของบุคคลผู้บูชา (โลกิยมหาชน) ด้วยทรัพย์เดือนละพัน ตลอดร้อยปี”
ขุ. ธ. ๒๕/๑๘/๒๙
Thanks to information and image from
http://th.wikisource.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95
http://www.baanmaha.com/community/thread13597.html
http://www.dhamma.net/?mo=3&art=434087
